ŞANLIURFA (AA) - YASİN DİKME - Türkiye'nin önemli tarım merkezlerinden Şanlıurfa'da geliştirilen, yüksek sıcaklığa ve kuraklığa toleranslı, yüksek ot verimi ve kalitesine sahip yem bitkisi "inci darısı", bölge hayvancılığının kaba yem üretimine katkı sağlayacak.
Güneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Araştırma Enstitüsü (GAPTAEM) mühendisleri tarafından yerli tohumların geliştirilmesi konusunda çalışmalar yürütülüyor.
Şırnak Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celal Yücel'in önderliğinde, GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü (GAPTAEM) iş birliğinde yürütülen proje ile Çukurova ve GAP koşullarında yüksek ot verimi ve kalitesine sahip "inci darısı" popülasyonlarının belirlenmesi ve melez çeşitlerin geliştirilmesi çalışmaları devam ediyor.
Bu kapsamda Talat Demirören Araştırma İstasyonunda yurt dışından getirilen inci darısı popülasyonları içinde seçimler yapılarak sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklı, yüksek ot verimi ve kalitesine sahip yerli ve milli tohum çalışmaları yapıldı.
- İnci darısı alternatif yem bitkisi olacak
GAPTAEM Müdürü İbrahim Çetiner, AA muhabirine, ülke tarımının gelişimi konusunda yerli ve milli çeşitleri geliştirmek için büyük çaba sarf ettiklerini söyledi.
Kaliteli kaba yem üretiminin artırılması için alternatif yem bitkileriyle ilgili araştırmalar yaptıklarını belirten Çetiner, TÜBİTAK desteğiyle başlatılan çalışmaların sürdüğünü anlattı.
İnci darısının kaba yem ihtiyacını karşılamada alternatif bir bitki olacağını dile getiren Çetiner, "İnci darısı yüksek sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklı olması, su tüketiminin az olması, üretim maliyetlerinin düşük olması, hastalık ve zararlılar bakımından sorun teşkil etmemesi gibi özellikleriyle kaba yem ihtiyacını gidermede alternatif bir bitki olacak" dedi.
- TÜBİTAK destekli proje 2 yıldır sürüyor
Türkiye'de ve bölgede ilk defa inci darısı ile çalışmaların yapıldığını vurgulayan Çetiner, şöyle konuştu:
"İnci darısı üzerinde TÜBİTAK destekli projemiz 2 yıldır devam ediyor. Bu çalışmaların içinde çok sayıda popülasyonlar vardı. Bu popülasyonların içinde seçimler yaptık. Bazı çeşitleri daha ön plana çıkardık. Bu çalışmanın üzerinde yolumuza devam ediyoruz. Üniversitemizdeki hocalarımızın katkılarıyla inci darısını bölgemizde alternatif bir yem kaynağı olacağına inanıyorum. Yapmış olduğumuz çalışmada inci darısının mısır ve sorgun gibi bitkilere göre daha az suyu tükettiğini, hastalıklara daha dayanıklı olduğunu, zirai ilaç ve gübre gibi girdilerde maliyeti yarıya düşürdüğünü gördük. İleride silajlık mısırın yerini alacağını düşünüyoruz. "
Proje koordinatörü Prof. Dr. Celal Yücel ise inci darısının insan gıdası olarak da tüketildiğine dikkati çekti.
Yücel, inci darısı tanelerinin glutensiz olması nedeniyle özelikle çölyak hastalarının kullanabileceği bir gıda kaynağı olduğunu ifade etti.
- Yerli ve milli çeşit olacak
Projede görev alan Yüksek Ziraat Mühendisi Cemal Deniz de dünyada küresel iklimden kaynaklı su kıtlığının yaşanabileceğini, bu nedenle kuraklığa dayanıklı bitkilerin daha fazla önem kazandığını belirtti.
Alternatif ürünlerle ilgili çalışmalar yürüttüklerini ifade eden Deniz, şunları kaydetti:
"Çalışma kapsamında yurt dışından 256 materyal getirdik. Geçen yıl bu projeye başladığımızda 256 materyali ektik içerisinde ilk 50'ye giren ve bu bölgede silaj ve yem kalitesini bakımında ümitvar olan ilk 50'sini seçtik. İnşallah önümüzdeki yıl da buradan 20-25 bitki seçip sonunda ülkemiz ve bölgemiz için iklim değişikliği ve su kıtlığı yaşayan bölgelerde silajlık mısıra alternatif bir bitki olarak yerli ve milli bir çeşidimiz oluşturacağız. Örneğin silajlık mısırda 5-6 ton dekarda verim alınırken inci darısı bitkisinde 8-15 ton arası dekarda verim alınmakta."
