Diz kapağı çıkığı (patella dislokasyonu), diz kapağının (patella) normal anatomik pozisyonundan kayarak eklem dışına çıkması durumudur. Genellikle spor yaralanmaları, ani dönüş hareketleri veya travmalar sonucunda meydana gelir. Diz kapağı çıkığı, özellikle genç yaş grubunda ve aktif sporla uğraşan bireylerde sık görülür. Bu durum, şiddetli ağrı, şişlik ve dizde hareket kısıtlılığı ile karakterizedir. Eğer diz kapağı tekrar yerinden çıkarsa kronik hale gelebilir ve cerrahi müdahale gerekebilir.
Diz kapağı çıkığının belirtileri
Diz kapağı çıkığı yaşayan hastalar, dizin yerinden çıktığını hissetmenin yanı sıra, yoğun bir ağrı, şişlik ve dizi tam olarak büküp açamama gibi şikayetlerle doktora başvururlar. Ayrıca dizde gözle görülür bir şekil bozukluğu da fark edilebilir. Çıkık esnasında bağ dokuları ve kıkırdak yapılar da zarar görebilir, bu da eklemde kalıcı hasarlara yol açabilir. Erken tanı ve tedavi, uzun vadede oluşabilecek komplikasyonların önlenmesi için kritik öneme sahiptir.
Tedavi yöntemleri
Diz kapağı çıkığı tedavisinde öncelikle dizin yerine oturtulması sağlanır. Bunun ardından genellikle dizin korunması için bir süreliğine dizlik ya da atel kullanımı önerilir. Fizik tedavi ise kas güçlendirilmesi ve dizin stabilitesini sağlamak adına önemli bir basamaktır. Eğer tekrarlayan çıkıklar varsa ya da dizde ciddi yapısal hasarlar mevcutsa, cerrahi tedavi düşünülmelidir. Cerrahi tedavi, diz kapağını destekleyen bağların onarılması ya da güçlendirilmesi amacıyla uygulanır.
Diz kapağı çıkığına karşı önlem almak
Diz kapağı çıkığını önlemek için sporcuların ve aktif bireylerin uygun ısınma ve esneme hareketleri yapması büyük önem taşır. Kasların yeterince güçlü olması, özellikle uyluk kaslarının stabilizasyonu sağlaması, çıkık riskini azaltır. Ayrıca, bireyin spora veya fiziksel aktivitelere uygun bir ayakkabı seçmesi ve doğru tekniklerle hareket etmesi de çıkık riskini minimuma indirir. (İLKHA)
